छत्रमान श्रेष्ठ
नेपालको पुर्बी तराई भागमा (विशेषत मोरंग र झापा जिल्लामा) दूषित तथा फोहोर वातावरण, अनियोजित गरिएको सहरीकरणकारणले गर्दा लामखुट्टे बढेसँगै डेंगु रोग ठूलो स्वास्थ्य समस्याका रूपमा देखापर्न थालेको छ ।डेंगू रोग डेंगू भाइरसले संक्रमित “एडिज मच्छेट “को टोकाई द्वारा संक्रमण हुन्छ ,तर यो रोग प्रत्यक्ष रूपमा एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा फैलाउन सक्दैन |
हालैका दशकहरूमा ड्युनको घटना नाटकीय रूपमा ठूलो मात्रामा बढेको छ। डेंगू घटनाहरु को वास्तविक प्रमाणिक संख्या कम छ । एक हालको अनुमान अनुसार प्रति वर्ष ३९ करोड डेंगू संक्रमणहरूरहेको बताउँछ, जसबाट 96 मिलियन नैदानिक रूपमा देखिन्छ। डेंगुको प्रकारको अर्को अध्ययन , अनुमान गर्दछ कि 3.9 अरब मान्छे, १२८ देशहरुमा, डेंगू भाइरस संग संक्रमण को जोखिम मा छन् |
डेंगूबाट बच्ने केहि उपायहरु
१. लामखुट्टेको अन्डा पार्ने ठाउँहरु नस्ट गर्ने
२. व्यक्तिगत घरको सुरक्षा जस्तै कि झयालमा स्क्रिनहरू, लामो-बाहुला भएका कपडाहरू, कीटनाशहरु कोइल र भ्यापराइजरहरू प्रयोग गर्ने
३. सतत रोग नियन्त्रणको लागि सामुदायिक सहभागिता र सजकता बढाउने
४.पनिका भण्डारण तथा पनि जम्न्ने ठाउँ हरु भरसक छोपेर राख्ने